Jak powstaje miód? – proces powstawania nie jest tak prosty jak może nam się wydawać, to ciężka praca wykonywana przez pszczoły, jest wyczynem godnym podziwu.

Do wyprodukowania 1 kg miodu kwiato­wego jedna pszczoła musi zebrać nektar z co najmniej 3 milionów kwiatów, wykonując przy tym trasę o łącznej długości odpowia­dającej sześciokrotnemu okrążeniu Ziemi.

Miód jest kompleksową mieszanką wielu substancji biologicznie czynnych.

W odróżnieniu od trzmieli i os cale rodziny pszczele wykorzystują zgromadzone zapasy miodu do żywienia się w czasie zimy. Latem miód i pyłek służy do karmienia larw. Skład pokarmu decyduje o tym czy z larw po­wstaną robotnice, czy matki pszczele.

Pszczoła zbiera nie tylko nektar i pyłek, ale także spadź. Spadź powstaje z wydaliny m.in. mszyc, które nie przyswajają cukrów wysysanych z soków roślinnych. Pszczoły zbierają ich słodkie odchody (spadź) z igieł lub liści drzew i innych roślin. Pszczoła miodna za jednym razem może dostarczyć do ula do 60 mg nektaru, spadzi i wody. Już w chwili pobierania przez owada pokarmu za pomocą trąbki zaczyna się proces powstawa­nia miodu. Podczas lotu do ula nektar i spadź gromadzą się u pszczoły w żołądku miodo­wym (wolu), w którym zachodzą pierwsze reakcje chemiczne. Przetransportowane do ula produkty przekazywane są dalej od pszczoły do pszczoły i uzupełniane w kolej­ne substancje. W len sposób do miodu do­stają się enzymy. Substancje produkowane przez pszczoły uczestniczą i mają decydu­jący wpływ na dojrzewanie miodu i zawar­tość cukru. Oprócz enzymów do surowca do­dawane są także różne aminokwasy, w tym białka. Ze względu na fakt że pszczoły wie­lokrotnie wypuszczają z wola na języczek transportowany przez siebie surowiec i znów go połykają, następuje jego częściowe odwa­dnianie i zagęszczanie. Komórki plastra są wypełniane jedynie w jednej czwartej na pół dojrzałym miodem i pozostają otwarte do czasu, gdy zawartość wody spadnie do około 20 %. Wówczas pszczoły zamykają komórki plastra nieprzepuszczalnym dla powietrza woskiem.

W ciągu roku do ula trafia 180 kg nektaru co daje 60 kg miodu oraz 30 kg pyłku i 20 kg wody na potrzeby pszczół. Z 30 kg nektaru dla pszczelarza pozostaje 10 kg miodu.

Podczas miodobrania pszczelarz wyjmuje plastry, usuwa zasklepy woskowe i odwirowuje miód w wirówce. Podgrzewanie plastrów nie jest wskazane, ponieważ plastry wyjęte z ula mają jeszcze taką temperaturę jaka była wewnątrz, czyli około 35ºC. Mówi się wówczas o „miodzie odwirowanym na zimno”. Pozostałości wosku pszczelarz odfiltrowuje przez sito. Po ostatecznym ochłodzeniu do temperatury otoczenia zwykle po kilku tygodniach, w zależności od odmiany miodu, następuje jego krystalizacja.

Odmiany miodu według sposobu jego pozyskania

• Odwirowany –  otrzymywany w wyniku odwirowania w midarce plastrów z miodem.
• Odsączany – otrzymywany w wyniku odsączania odsklepionych plastrów.
• Wyciskany – uzyskiwany przez wyciskanie plastrów. Metoda obecnie rzadko praktykowana.
• Miód sekcyjny –  Miód zasklepiony w komórkach świeżo zbudowanego plastra bez czerwiu. Sprzedawany w całych plastrach lub częściach takich plastrów.

Różne odmiany miodu oznacza się zarów­no przez określenie sposobu jego pozyska­nia, jak też gatunku kwiatów i roślin, z któ­rych został zebrany. Gatunki miodów różnią się od siebie zawartością składników odżyw­czych.